W ostatnich latach można zauważyć dynamiczny rozwój budownictwa w Polsce. Nie wiąże się to tylko z ilością powstających budynków i nowych inwestycji ale także z rozwojem myśli technicznej, szeroko pojętego „know how” oraz wzrostem świadomości społeczeństwa w zagadnieniach związanych z dbałością o środowisko.
Co to jest dom energooszczędny?
Wyżej wymienione czynniki determinują wzrost zainteresowania budownictwem energooszczędnym. Co to jest dom energooszczędny? Jest to tak zwany dom niskoenergetyczny, który charakteryzuje zapotrzebowaniem na ciepło oscylującym między 30 kWh/ (m2 rok) a 60 kWh/ (m2 rok). Projekt domu energooszczędnego musi spełnić szereg wymagań aby budownictwo uznać za niskoenergetyczne. Wiąże się to zazwyczaj z niekonwencjonalnymi rozwiązaniami oraz wyższymi kosztami budowy.
Dom pasywny a energooszczędny – najważniejsze różnice
Bardzo często domy energooszczędne są mylone z budownictwem pasywnym. Oba zagadnienia są ściśle powiązane jednak występują między nimi różnice. Podstawowym parametrem, który różni oba rodzaje budownictwa jest zapotrzebowanie na energię pierwotną (konieczną do ogrzewania, przygotowywania ciepłej wody, działania urządzeń domowych). Jak wspomniałem wyżej, w przypadku domu energooszczędnego wynosi ono między 30 kWh/ (m2 rok) a 60 kWh/ (m2 rok), natomiast dom pasywny charakteryzuje się zapotrzebowaniem na poziomie 15 kWh/ (m2 rok). Kolejna różnica to średni współczynnik przenikania ciepła (U) przegród zewnętrznych. W przypadku domu energooszczędnego nie powinien on przekraczać 0,20. Dla domu pasywnego maksymalna wartość to 0,12. Analogicznie do przegród zewnętrznych, sprecyzowane są również współczynniki U dla okien i drzwi. Wynoszą one odpowiednio 1,3 i 0,8. Analizując powyższe dane, łatwo zauważyć, że dom pasywny to skrajnie energooszczędna wersja domu niskoenergetycznego. Różnice między domem energooszczędnym a pasywnym znacząco wpływają na koszty budowy.
Jak zbudować dom energooszczędny?
Aby wybudować dom energooszczędny, należy rozpocząć od specjalnego projektu, który niestety jest droższy niż dla domów tradycyjnych. Projekt ten dokładnie określa z czego budować dom energooszczędny. Bryła budynku powinna być prosta, na podstawie prostokąta a ściany i dach – mieć jak najmniej załamań. Od strony południowej należy umieścić jak najwięcej przeszkleń, natomiast strona północna powinna być zabudowana, pozbawiona otworów okiennych. Taki układ budynku warunkuje rozmieszczenie pomieszczeń. Pokoje mieszkalne powinny znaleźć się od strony południowej, natomiast strona północna jest zazwyczaj przeznaczona dla pomieszczeń gospodarczych. Bardzo istotnym elementem są wyżej wymienione współczynniki U. Aby je uzyskać należy zastosować w ścianach warstwy termoizolacji o grubości min. 20 cm, a w dachu lub stropodachu – 30 cm. Generalizując, należy dążyć do tego aby wyeliminować mostki termiczne, należy więc zadbać o odpowiednie drzwi i okna. Produkty spełniające wymogi domów energooszczędnych można znaleźć pod tym linkiem. Architektura domów niskoenergetycznych sprawia, że wyglądają one dość specyficznie a nawet modernistycznie. Może to stanowić problem w uzyskaniu pozwolenia na budowę, szczególnie w regionach gdzie warunki zabudowy kładą duży nacisk na tradycję.
Dom energooszczędny – parametry
Oprócz wcześniej wymienionego współczynnika U oraz zapotrzebowania na energię (wskaźnik EP), domy energooszczędne muszą spełnić szereg innych wymagań. Pierwsze z nich to wskaźnik EK. Jest to zapotrzebowanie na energię końcową, z uwzględnieniem strat przesyłowych oraz współczynnika EP. Kolejnym wskaźnikiem jest EUco, który określa ilość energii potrzebnej do ogrzewania i wentylacji. Wskaźnik ten obrazuje stopień zabezpieczenia przed stratami ciepła. Według normy ISO, dla domów energooszczędnych wskaźnik EUco wynosi od 30 do 70 kWh/(m2 rok). Najnowsze przepisy dotyczące domów energooszczędnych obowiązują od 2014 roku.
Dom energooszczędny – koszty
Ile kosztuje dom energooszczędny? Budowa małego, energooszczędnego domu wymaga większych nakładów finansowych niż w przypadku tradycyjnych budynków. Głównym czynnikiem wpływającym na to są koszty materiałowe. Tak jest w przypadku ścian, których koszt dla małego domu energooszczędnego wynosi około 15 000 zł, natomiast w przypadku domów tradycyjnych jest to koszt około 10 000 zł. Stan zerowy domu energooszczędnego również jest droższy o 5 000 zł. Tutaj mowa o kwocie rzędu 20 000 zł. Podczas budowy domu niskoenergetycznego można zaoszczędzić podczas planowania poszycia dachowego, ponieważ nie zaleca się w takim budownictwie projektowania lukarn lub jaskółek, które tworzą dodatkowe koszty podczas budowy tradycyjnych domów. Uwzględniając wyższe koszty wentylacji, ociepleń, stolarki okiennej i drzwiowej a także instalacji grzewczej, dom energooszczędny jest około 30% droższy niż prosty, nadal najpopularniejszy dom.
Dom energooszczędny – koszt budowy a zysk podczas użytkowania
Zysk podczas użytkowania domu energooszczędnego najlepiej przedstawić za pomocą porównania kosztów eksploatacji w/w budynków z domami tradycyjnymi. Ogrzewanie średniego domu za pomocą węgla to koszt około 4 000 zł rocznie, ogrzewanie olejem opałowym to 7 000 zł, ogrzewanie jakie zalecane jest w domach energooszczędnych (pompa ciepła) wygeneruje koszt około 2 000 zł. Należy również zwrócić uwagę na to, że domy energooszczędne bardzo często wyposażone są w instalację fotowoltaiczną, która redukuje koszty poboru prądu przez pompę ciepła. Architektura domu niskoenergetycznego daje także wymierne korzyści jeśli chodzi o komfort użytkowania. Przeszklona strona południowa budynku, wentylacja mechaniczna oraz ergonomiczne rozmieszczenie pomieszczeń korzystnie wpływają na samopoczucie i nastrój mieszkańców.
